Eind vorig jaar maakten we twee nieuwe onderzoeken voor de regio Amersfoort bekend. Dit zijn uitwerkingen van het Amersfoortse deel van het NOVEX gebied Utrecht-Amersfoort. Nu de procesmanagers geworven en aan de slag zijn, is het tijd voor een update. Wat gebeurt er in deze onderzoeken? Wat is er al gedaan? En wat staat er op de planning? Maar ook hoe werken deze programma’s binnen U Ned samen? Maak kennis met Ruben Visser die het gebiedsonderzoek voor de Spoorzone Amersfoort en Heuvelrugzone leidt en met Floris Bakermans die uitvoering geeft aan de Mobiliteitsagenda voor de regio Amersfoort.

Beide ’onderzoeken moeten inzichtelijk maken hoe de regio Amersfoort bereikbaar en leefbaar blijft en de groei van het aantal inwoners en arbeidsplaatsen het beste kan faciliteren in het NOVEX gebied Utrecht-Amersfoort. Vorig jaar hebben we het gezamenlijke perspectief vastgesteld voor het hele NOVEX gebied en afgesproken voor de regio Amersfoort nog verder te verdiepen hoe de regio zich de komende periode verder kan ontwikkelen.  Daarvoor zijn deze twee onderzoeken uitgewerkt: Het gebiedsonderzoek richt zich op de ruimtelijk programmatische kant van de opgave en de mobiliteitsagenda zoomt in op de randvoorwaarden die nodig zijn om de regio bereikbaar te houden. Ruben: “Ik noem nog maar een keer de cijfers om de groeiambitie te verduidelijken. Voor de regio Amersfoort is de ambitie om 40.000 woningen en 32.000 extra arbeidsplekken te maken. De ruimte hiervoor moet vooral binnen het bestaande stedelijk gebied gevonden worden. Vandaar dat het onderzoek zich richt op de brede spoorzone rondom het Centraal Station en Schothorst.” Floris vult aan: “Daarnaast is de regio Amersfoort de nationale draaischijf van Nederland die de Randstad met Oost en Noord-Nederland verbindt. Een goede bereikbaarheid is van belang op lokaal, regionaal en nationaal niveau.”

Beschermen
Maar waarom dan ook onderzoek naar de Heuvelrugzone? “Als de stad gaat groeien, heeft dit effect op gebieden rondom de stad. Kan de Heuvelrug de groei van de steden Utrecht en Amersfoort aan? Als er meer mensen in de stad komen wonen, gaan er meer mensen recreëren. Maar het gaat ook om het kunnen voorzien in drinkwater en de opwekking van energie. Al die systemen, zoals wij dat noemen, vinden we terug in het Heuvelruggebied. Het heeft prachtige natuur en die willen we zo veel mogelijk beschermen. In het onderzoek kijken we ook naar wat er nodig is om de Heuvelrug te blijven beschermen.”

Visuele toets
De stad en regio die Amersfoort wil zijn, wordt zichtbaar als de groei daadwerkelijk wordt geprogrammeerd op locaties. Ruben verduidelijkt het met een voorbeeld. “Misschien is er hoogbouw nodig om alle woningen te verwerken, maar dit kan op gespannen voet staan met wat voor stad je wil zijn. Of: Je kunt bouwen op werklocaties, maar dat heeft gevolgen voor je economische positie. Hoe kun je groeiambities waarmaken, waarbij de leefbaarheid in de stad overeind blijft? Dit vraagt keuzes in de ontwikkeling van de stad. In het onderzoek maken we dit inzichtelijk. Het gaat over aantallen, het soort leef- en werkmilieus, maar ook hoe je je mobiliteit ‘inregelt’ als stad en regio. Hoe kunnen en gaan mensen zich verplaatsen? We maken globale ontwerpschetsen. Dit is een soort visuele toets van hoe de brede Spoorzone in Amersfoort eruit kan komen te zien.”

Investeren
Een mooi bruggetje naar het onderzoek van Floris. Want ook hierbij geldt, als de regio groeit, groeit het aantal verkeersbewegingen. Daarbij komt dat de centraal gelegen regio Amersfoort te maken heeft met nationale verkeersstromen die, gezien de groei die we in Nederland nog gaan doormaken, naar verwachting alleen maar zullen toenemen. Hoe gaan we dat in goede banen leiden? Floris start: “Het is uiteraard niet ‘mijn’ onderzoek, maar nadrukkelijk 'ons' onderzoek. Een kernteam bestaande uit vertegenwoordigers van de stad Amersfoort, Regio Amersfoort, Provincie Utrecht en het Rijk nemen de lead. Daarbij stemmen we intensief af met andere partners in U Ned verband zoals ProRail, NS, U10 en de stad Utrecht. Inclusief Foodvallley Noord en de Provincie Gelderland, omdat daarin de gemeenten Nijkerk en Barneveld liggen. Belangrijkste conclusie is dat we als gezamenlijke overheden moeten investeren op alle lagen van het mobiliteitssysteem. Denk hierbij aan grote en belangrijke mobiliteitsmaatregelen met veel impact in 2040. Zoals (extra infrastructuur voor) hoogwaardig openbaar vervoer, snelle doorgaande fietsroutes of zogenaamde mobiliteitshubs. Spannend, nu een aantal grote rijksinfrastructuur projecten ‘Knooppunt Hoevelaken’ en ‘Verbinding A1/A30’ zijn gepauzeerd.”

Druk op ruimte
Gemeenteraden en Provinciale Staten worden nadrukkelijk betrokken gedurende de uitvoering van de onderzoeken. Er zijn informatieavonden en excursies op locatie. Ruben: “Er is steeds meer besef van de druk op ruimte. En het besef dat we hiervoor verder vooruit moeten kijken. Voorbij 2030. Maar ook dat er goed denkwerk nodig is. Met onze onderzoeken kunnen we keuzes adresseren”. Dit geldt volgens Floris ook voor het proces om te komen tot een Mobiliteitsagenda: “We nemen betrokken professionals in de regio maar ook bestuurders intensief mee bij de te nemen stappen en keuzes. Zowel in de bestuurlijke Programmaraad van U Ned als binnen het Bestuurlijk Overleg Verkeer en Vervoer (BOVV) van de Regio Amersfoort.”

Krachtige samenwerking
En daar komt de kracht van U Ned om de hoek kijken. Ruben: “Alle overheidslagen van gemeente tot aan het Rijk zijn gelijkwaardig betrokken. Daarmee is dit echt een gezamenlijk onderzoek, waar inzichten benut gaan worden. Ik zie dat overheden over eigen grenzen bijdragen aan dit onderzoek. Deze samenwerking is onderscheidend in Nederland!” Floris beaamt dit: “Ruimte voor wonen, werken, recreëren, natuur en bereikbaarheid komen samen. Hier raken de verschillende programmalijnen elkaar. Daarom is het extra belangrijk dat de verschillende programmalijnen van U Ned samenwerken. Er is bijna wekelijks afstemming en bij verdiepingssessies denken leden van de verschillende teams met elkaar mee. Enerzijds om input te geven op elkaars plannen, anderzijds om dingen niet dubbel of tegenstijdig te doen. Floris spreekt ook namens Ruben als hij zegt: “Er wordt hard gewerkt in een goede sfeer. We streven immers naar hetzelfde doel: de Regio Amersfoort mooier en beter te maken, nu en in de toekomst.”

Meer informatie
Van het gebiedsonderzoek Spoorzone Amersfoort en Heuvelrugzone is een video gemaakt, dat uitlegt waarom dit onderzoek gedaan wordt en waar het onderzoek over gaat.
Wil je meer weten over de onderzoeken en/of in contact komen met Floris en/of Ruben? Stuur dan een mail naar info@programma-uned.nl.