Geen wonder dat steeds meer mensen, bedrijven en organisaties zich in en rondom de stad vestigen. En wie in Nederland van A naar B gaat, kan moeilijk om Utrecht heen. Maar hoe houd je de regio bereikbaar, gezond en aantrekkelijk? Dát is de vraag waarop U Ned het antwoord gaat vinden.

De urgentie

Utrecht is één van de meest aantrekkelijke, economisch sterke en dynamische gebieden van Nederland. Dat heeft te maken met de toeloop naar de Randstad, de groei van kennisinstituten en vanwege de centrale ligging in het land. Tot 2040 verwacht de regio 80.000 extra banen.

Al die bedrijvigheid zorgt ervoor dat Utrecht een gewilde regio om te wonen is. Maar de huidige woningvoorraad voldoet niet aan de vraag, en die krapte gaat in de toekomst alleen maar toenemen. Tot 2040 bedraagt de verwachte behoefte voor de provincie Utrecht rond de 104.000 woningen, en tot 2050 tussen de 157.000 en 175.000 woningen.

Dat heeft natuurlijk ook invloed op de bereikbaarheid. De regio Utrecht heeft een belangrijke knooppuntfunctie voor het openbaar vervoer en autoverkeer. Op dit moment maken jaarlijks ongeveer 88 miljoen reizigers gebruik van Utrecht Centraal en naar verwachting neemt dit toe tot ongeveer 100 miljoen reizigers in 2030. Ook op de wegen in en rondom Utrecht is het druk en staat het verkeer regelmatig vast.

Het vraagstuk

Kortom, de aantrekkingskracht van Utrecht zorgt voor flink wat uitdagingen. Dus hoe zorgen we er nou voor dat het ook in 2040 nog prettig en gezond wonen en werken is in de regio Utrecht, en dat we daarnaast van A naar B kunnen komen? In het programma U Ned slaan Utrechtse gemeenten, de provincie, het Rijk en OV-partijen de handen ineen om hierop een antwoord te vinden én actie te ondernemen.

De aanpak

2040 lijkt nog ver, maar we kunnen niet op onze handen blijven zitten. Er is een stip op de horizon nodig én actie op korte termijn. Daarom zet U Ned in op 4 samenhangende programmaonderdelen met ieder hun eigen tijdshorizon:

1. Het MIRT-onderzoek kijkt het verst vooruit. Hoe kan Utrecht in de periode van 2030 tot 2040 en daarna het beste groeien en welke bereikbaarheidsknelpunten ontstaan door deze groei? Daarbij is oog voor de samenhang tussen verstedelijking, werkgelegenheid, mobiliteit en leefbaarheid. Het resultaat van dit onderzoek is een aantal scenario’s voor verstedelijking en een overzicht van de beslissingen en investeringen die daarbij horen.
2. Voor een aantal maatregelen is het, ongeacht de uitkomsten van het MIRT-onderzoek, zinvol om nu vast de effectiviteit, haalbaarheid en betaalbaarheid te onderzoeken. In de vervolg pre-verkenning wordt bekeken hoe (kosten)effectief en toekomstbestendig een aantal voorgestelde maatregelen voor de periode 2025-2030 zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om verhoging van de snelheid van de tram tussen Nieuwegein en IJsselstein en het traject van de Uithoftram verlengen tot Zeist.
3. In het derde programmaonderdeel staan de zogenaamde no regret-maatregelen centraal. Dat zijn maatregelen die – ongeacht de toekomstscenario’s voor verstedelijking – goed zijn om te nemen en die nu al uitvoerbaar zijn. Het gaat dan vooral om het bereikbaarder maken van Utrecht Science Park vanuit de regio, Utrecht Centraal te ontlasten en (toekomstige) woonlocaties aan de Zuidwestkant van Utrecht goed te ontsluiten.
4. De kortetermijnaanpak gaat over het hier en nu wordt al sinds 2018 uitgevoerd. Deze aanpak bestaat uit projecten die het gedrag van verkeersdeelnemers beïnvloeden. Met als doel dat mensen meer op de fiets gaan, minder in de spits reizen en vracht- en bouwverkeer slimmer om en door woonwijken rijdt. Daarbij horen ook maatregelen zoals het aanleggen van nieuwe fietspaden en het optimaliseren van OV.