Gezamenlijk toekomstbeeld

Het MIRT-onderzoek komt voort uit de behoefte aan gezamenlijk toekomstbeeld voor deze regio, vertelt projectmanager MIRT-onderzoek Hannah Cremers. “In de andere programmaonderdelen van U Ned zijn we bezig met het onderzoeken en uitvoeren van concrete maatregelen, voornamelijk om de regio bereikbaar te houden. Maar de uitdaging waar we voor staan is breder. Naast bereikbaarheid gaat die ook over wonen, werken en leefbaarheid. Al die onderdelen hangen samen en staan soms op gespannen voet. Een groei van het aantal inwoners zorgt bijvoorbeeld voor meer drukte op het spoor en de weg en de stedelijke omgeving. Hoe houden we het in deze regio dan toch gezond en leefbaar? Daarom hebben zowel Rijk als regio behoefte aan een gedeeld toekomstbeeld. Als we een stapje terug doen, hoe willen we dat de regio er in 2040 uitziet? En als we dat weten, hoe komen we daar dan?”

MIRT-onderzoek

“Om dit toekomstbeeld te ontwikkelen werd in 2018 besloten een MIRT-onderzoek te starten. MIRT staat voor Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. Dat is een systematiek voor grote projecten en programma’s waarin het Rijk samen met de regio werkt aan de ruimtelijke inrichting van Nederland. Simpel gezegd verloopt een MIRT-traject als volgt. In de onderzoeksfase probeer je scherp te krijgen of er een opgave is, kijk je heel globaal welke soort oplossingen er zouden kunnen zijn en breng je de stakeholders in kaart. Mogelijk wordt daarna een startbeslissing genomen en daarmee opdracht gegeven tot een MIRT-verkenning. Tijdens die verkenning trechter je alle mogelijke oplossing tot één voorkeursbeslissing, vaak een samenhangend pakket aan maatregelen. In de planuitwerking wordt vervolgens gekeken hoe die maatregelen het beste kunnen worden uitgevoerd en worden de planologische besluiten gemaakt. Daarna vindt de realisatie plaats. Alle beslissingen over een MIRT-traject worden genomen tijdens het jaarlijks Bestuurlijk Overleg MIRT.”

Beginnen bij de basis

“Binnen het MIRT-onderzoek hebben we eerst de basis gelegd om op verder te bouwen door een aantal uitgangspunten te bepalen die het vertrekpunt vormen van ons onderzoek. Bijvoorbeeld dat we ervan uitgaan dat er in 2040 104.000 extra woningen in de regio nodig zijn en dat er 80.000 nieuwe arbeidsplaatsen zijn bijgekomen. Ook hebben we een beoordelingskader gemaakt, waarin staat wat onze doelen zijn en hoe we meten of de oplossingen die we onderzoeken daaraan voldoen. We kunnen bijvoorbeeld wel zeggen dat we een gezonde leefomgeving belangrijk vinden, maar hoe meet je dat? We weten nu hoe we dat gaan doen.”

Van maakdag naar toekomstbeeld

“Toen de basis eenmaal stond, hebben we een aantal toekomstbeelden ontwikkeld. Hoe kan Utrecht er in 2040 uitzien? Die vraag stelden we tijdens een van de maakdagen, een bijeenkomst waarvoor we iedereen uitnodigden die zich binnen de regio op ambtelijk niveau bezighoudt met mobiliteit, leefbaarheid en woningbouw. Al tekenend kwamen we op 5 mogelijke toekomstbeelden uit. Die hebben we doorgerekend, om erachter te komen in hoeverre ze bijdragen aan de doelen van U Ned. De modellen zijn om te leren welke elementen in die modellen effectief zijn en we dus verder willen bekijken. Ze zijn niet bedoeld om er één uit te kiezen. Met de kansrijke elementen gaan wij nu verder. We proberen een toekomstbeeld samen te stellen waarin bijgedragen wordt aan ál onze doelen. Dat toekomstbeeld plus een tijdspad van hoe we daar kunnen komen, willen we graag presenteren tijdens het Bestuurlijk Overleg MIRT in 2020.”